Close
اولین مطلبی که دوست دارم از والدین عزیزی که فرزند اتیسم دارند بپرسم این است که اولویت شما در برنامه ریزیهایی که برای فرزندتان می کنید چیست؟
بی شک همه والدین تلا ش می کنند که فرزندشان روزبه روز بتواند با غلبه بر بی قراری های خود مستقل بودن و برقراری ارتباط درست را یاد بگیرد و قدم د رمسیر خوشبختی بگذارد.
آنچه من سعی دارم در این نوشته به شما یادآوری کنم این است که شما می توانید با کمک بازی این مسیر را بهتر و لذت بخش تر طی کنید.امروزه آموزش به سمتی حرکت می کند که بچه ها به صورت غیر مستقیم یادبگیرند و این مدل، بسیار کارسازتر از آموزشهای سخت گیرانه قدیمی است.بچه های اتیسم نیز جدا از این حرکت نیستند .بازی حتی برای بزرگسالان هم می تواند بسیار لذت بخش باشد.معمولا در جمع های خانوادگی و دوستانه با هم بازیهایی از جمله شطرنج،تخته نرد،وسطی و … انجام می دهیم و بسیار لذت می بریم.تنها نکته اساسی این است که باید بتوانیم متناسب با فرد و علایق او بازی درستی را انتخاب کنیم.و هدف اصلی بازی لذت بردن و ایجتد تعامل است و اهداف بعدی آن یادگیری و مواردی از این دست است.
بازی برای یک فرد دارای اتیسم بسیارچالش برانگیز است زیرا او ممکن است مشکلات حسی داشته باشد و نیز در برقراری ارتباط دچار مشکل باشد.اما این مطلب اصلا به این معنی نیست که باید بازی را از زندگی او حذف کرد بلکه با کمک آن می توان بر بسیاری از مشکلاتش غلبه کرد نیز بسیاری از مطالب را به او آموزش داد.حتی به نظر من افرادی که با این کودکان کارمی کنند زمانی موفق می شوند که بازی را در جلسات آموزشی و مداخلات خود وارد کنند.
نکات قابل توجه:
– نکته ای که دانستن آن بسیار مهم است این است که معمولا وقتی ما با یک کودک عادی بازی می کنیم عکس العمل و هیجانهایی نشان می دهد که ما را به ادامه رابطه ترغیب می کند اما ممکن است کودک اتیسم ما ارتباطی هیجان انگیز در هنگام بازی برقرار نکند .همیشه در نظر داشته باشیم که او در ارتباط مانند سایرین نیست و لذت خود را مانند ما بروز نمی دهد و باز هم به خاطر داشته باشیم بازی می تواند برایش یک چالش باشد پس ناامید نشوید و یک ارتباط گر و هم بازی قوی باشید.
– مورد دیگری که لازم است به آن توجه داشته باشید این است که فرزندتان را با دستورهای پی در پی و بازیهای پیچیده گیج نکنید. حتما یک بازی را به قسمت های مختلفی تقسیم کنید و یکی یکی آن ها را به فرزندتان آموزش دهید.به عنوان مثال برای پرتاب توپ با توجه به حرکت دست و بدن ابتدا بالا بردن دست و سپس جلو بردن دست ،نگه داشتن توپ با دستان و …آموزش دهید و سپس از او بخواهید که پرتاب کند. لازم است برای انجام یک بازی ابتدا:
بازی را به قسمت های کوچک خرد کنید
هر قسمت را با تصویر نشان دهید
با هدایت های مناسب به کودک کمک کنید تا هر قسمت را انجام دهد
تقویت کننده ها و مشوق ها را فراموش نکنید
ارایه هم زمان یک تقویت کننده اجتماعی مانند چشمک زدن با یک جایزه
آموزش تصویری
– توجه داشته باشید از بازی های ساده مانند دالی،لی لی لی لی حوضک،پتو بازی و …شروع کنید. ابتدا از بازیهای تخیلی ،پیچیده و قوانین سخت بپرهیزید. پس از مدتی با کمک متخصصان و مشورت با ان ها می توانید بازیها را سخت تر کنید.
– یه خاطر داشته باشید هدف اصلی بازی لذت بردن است.یک همبازی سخت گیر را هیچ کودکی دوست ندارد. یک هم بازی سرگرم کننده و جذاب باشید ممکن است بعضی از رفتار شما حین بازی منطقی به نظر نرسد.
– برای بازی با کودکان دارای اتیسم تشویق مناسب یکی از برگ برنده های شماست.حتما بالافاصله پس از انجام به او خوراکی یا وسیله ای که دوست دارد به عنوان تشویق ارایه دهیدهمراه آن تشویق کلامی مانند آفرین و حتی د رآغوش کشیدن را چاشنی تشویق قرار دهید.پس از مدتی فرزند شما به همان اندازه که از یک خوراکی خوشحال می شود از آفرین شما هم لذت می برد آنگاه می توانید مشوق های مادی را حذف کنید.این یک یادگیری کاملا علمی ست.
– به هیچ عنوان به فرزندتان نگویی ببین چطور توپ را پرتاب می کنم تو هم همین کار را انجام بده لازم است علاوه بر یادگیری مشاهده ای و تقلید خودتان هم دست او را حرکت دهید به خاطر داشته باشید یک کودک اتیسم متفاوت است و نوع یادگیری او هم فرق دارد. وقتی شما مشغول انجام یک بازی هستید به عنوان مثال توپ را پرت می کنید یک کودک عادی با دیدن پرتاب توپ توسط شما سلول های عصبی مربوط به حرکت در مغز کودک (نرون های آینه ای) به شکلی عمل می کنند که انگار خودشان توپ را پرتاب کرده اند در نتیجه یادگیری تا اندازه ای انجام می پذیرد اما کودکان دارای اتیسم فاقد سلول های عصبی آینه ای هستند در نتیجه حتما باید خوذشان فعالیت حرکتی را انجام دهند یعنی توپ را پرتاب کنند پس:
– توضیح شفاهی
– توضیح تصویری
– کمک به حرکت بدن
– برای بازی با فرزند اتیسم خود در طول روز چند بار در زمان های 15 الی نیم ساعت زمان بگذارید.
– هم قد فرزند خود و چشم در چشم او قرار بگیرید.
– از سایر اعضای خانواده یا فامیل بخواهید با فرزندتان بازی کند.
– از اسباب بازیهایی شروع کنید که برایش جذاب است و نقاط قوت او را نشان می دهد.
– فضاهایی را برای بازی در منزل درست کنید و از اسباب بازیهایی مانند خانه عروسکی،فروشگاه،عروسک،حیوان اسباب بازی و…. برای بازی های تعاملی استفاده کنید.
من سعی کرده ام بازیها را از نظر کارکرد به صورتی ساده و قابل فهم دسته بندی کنم اما می تواند به دسته بندی ها به صورت های مختلفی انجام شود.البته به خاطر داشته باشید که یک بازی می تواند در چند دسته قرار گیرد.چون ممکن است عملکردهای مختلفی داشته باشد.در هر بخش نمونه هایی به شما پیشنهاد می کنم خودتان نیز می توانید با خلاقیت بازیهای دیگری طراحی کنید.در این مطلب به بازیهای حسی می پردازیم و در مطالب بعد سایر بازیها را معرفی خواهم کرد.
از همان ابتدای تولد یک نوزاد او با حواس خود شروع به شناخت محیط می کند.و بعد از مدتی با دست کاری محیط این شناخت را کامل می کند.کودکان دارای اتیسم به دلیل مشکلات حسی از این مرحله به راحتی عبورنمی کنند.رشد حسی بچه ها پایه گذار تقویت حرکات درشت و ظریف آنهاست که خود به رشد زبان کمک می کند با شد زبان بچه ها می توانند ارتباط بهتری برقرار کنند و تمامی این موارد لازمه هوش شناختی و هیجانی ست .امیدوارم با این توضیحات مختصر به اهمیت بازیهای حسی پی برده باشید زیرا این بازیها حواس بچه ها را بیش از هرچیز دیگری درگیر می کند.انجام آنهامی تواند به آرام کردن کودکان اتیسم کمک کند.همانطور که می دانیم بسیاری از بی قراری های افراد دارای اتیسم به دلیل مشکلات حسی آن هاست.البته به شما توصیه می کنم قبل ازانتخاب این بازیها با متخصصی که فرزندتان و ویژگیهای حسی او ار می شناسد مشورت کنید و خودتان نیز اطلاعاتی در این زمینه به دست آورید.
– شرایطی را آماده کنید که بچه ها بتوانند به دست کاری محیط بپردازند.کثیف کاری از جمله بازیهایی است که با حس لامسه بیش از هر حس دیگری ارتباط برقرار می کند .داخل فضای حمام یا حیاط منازل یکی از محیطهای بسیار مناسب برای انجام اینگونه فعالیت هاست.استفاده ازانواع رنگها مثلا رنگ انگشتی،انواع خمیرها(خمیر نان ،خمیر بازی، خمیر ریش و ….)،شن های مختلف(شن جادویی ،شن ساحلی و…) و هرچیز دیگری که قابلیت انعطاف داشته باشید و قابل شستشو هم باشد می توانند بسیتر لذت بخش بوده و به تحریک پذیری حس لامسه کمک کنند.همواره به این نکته توجه داشته باشید که د راین قبیل بازیها بیشتر دستکاری محیط و کشف و همچنین تخلیه هیجانات مورد نظر ماست.به تصاویر نگاه کنید و ایده بگیرید.
بازی حسی
شن بازی
شما می توانید کف پای فرزندتان را هم از نظر حسی تحریک کنید.در ظرف های بزرگ موادمختلف مانند آرد،شن،ماست و … بریزید تا با کمک پا بافت نرم و زبر را تجربه کرده و در آن ها راه بروند.یا از شانه تخم مرغ استفاده کنید.حتی پادری های پلاستیکی خاردار که در بازار موجود است می توانید وسیله مناسبی باشد.
تحریک کف پا
تحریک کف پا
– اکثر خانواده ها با شروع تابستان و تعطیلات مدرسه یا کلاسهای بچه ها را زیاد می کنند و یا خسته از مشکلاتی که بر اثر بیکاری بچه ها پیش می آید نمی دانند چه کار کنند.بهترین روش برای پر کردن مفید اوقات فراغت کودکان اتیسم بازیهای مناسبی ست که به رشد حواس و فعالیت های حرکتی آن ها کمک می کند .یکی از این بازیهای خلاقانه برج یخی رنگین کمانی ست.به تصاویر نگاه کنید:
برج یخی
این بازی ساده و خلاقانه برای فصل گرما بسیار مناسب است.مواد داخل برج را متناسب با سن کودک انتخاب کنید.لایه لایه اجسام را به برج یخی اضافه کنید.برج یخی شما می تواند با کمک رنگ غذا رنگی رنگی باشد.برای بیرون آوردن اجسام می توانید از آب نمک اضافه کنید.
– یکی دیگر از بازیهای پیشنهادی دست ورزی با حبوبات رنگ شده است.برای رنگ کردن لوبیا از لوبیای سفید استفاده کنید مقداری از آن را د ریک کیسه فریزر ریخته 15 قطره رنگ خوراکی بریزید و در کیسه را ببندید و حسابی تکان دهید سپس آن را در سینی پهن کنید تا خشک شود.این بازی منا
کودکانیست که اشیا را د ربینی یا دهان خود نمی برند .در طول بازی نظارت مستقیم داشته باشید.تصاویر زیر را مشاهده کنید.
حبوبات رنگی
– در مهمانیها و سفر می توانید از وسایل زیر که برای تحریک حس لامسه از طریق دست مناسب است استفاده کنید.
اسباب بازیهای حسی
لطفا به تصاویر زیر دقت کنید هر کدام از این وسایل یا موارد مشابه می تواند به تعادل در حواس فرزندتان کمک کند .اما ابتدا لازم است با کمک متخصص نوع مشکل حسی فرزندتان را تشخیص دهید.
سبد خرید شما در حال حاضر خالی است.
