ما انسان ها در برابر اتفاقات روزمره از خود عکس العمل های هیجانی نشان می دهیم مثلا عصبانی می شویم،خوشحال یا ناراحت می شویم و یا ممکن است از چیزی بترسیم.ترس یک واکنش طبیعی در برابر اتفاقهایی ست که امنیت عاطفی و جسمانی ما را تهدید می کند. ترس به عنوان یک واکنش طبیعی در زمان مناسب و در حد متعادل بسیار خوب است.ترس مانع از این می شود که شما خود را در موقعیت های خطرناک قرار دهید و در مورد بچه ها نیز این مساله صادق است.بچه ای که از آتش سوزی می ترسد با کبریت بازی نمی کند یا از ترس تصادف ، دست والدین خود را در خیابان رها نمی کند اما هنگامیکه ترس به حدی زیاد شود که ماهها یا سال ها طول بکشد و یا تمام ذهن ما را اشغال کرده و زندگی روزمره را به مخاطره بیندازد باید به متخصص مراجعه کرد.ترس کودکان نیز به همین صورت است .تعدادی از ترس های کودکان عادی است و به مرور زمان برطرف می شود. ترس کودکان در سنین مختلف تغییر می کند .مثلا نوزادان از صدای بلند و از دست دادن تعادل و سطح اتکای خود می ترسند و در این صورت گریه می کنند یا دست و پای خود را جمع کرده یا تکان می دهند.معمولا این ترس ها با بالا رفتن سن از بین می رود. ترس از دیگران از سن 6 یا 8 ماهگی آغاز می شود و تا 18 ماهگی ادامه می یابد.در سنین 2 تا 5 سالگی ترس از تاریکی و تنهایی یا حیوانات ظاهر می شود.در سنین 7 سالگی ترس از مدرسه آغاز می شود. در آغاز بلوغ با تغییرات جسمانی و عاطفی ترس از چیزهای عجیب و غریب مانند اشباح و زلزله و … به وجود می آید.
علل ترس کودک
ترس های کودکان علت های متفاوتی دارند.
- تعدادی از ترس ها نشانه ای از بروز مشکل هستند و ممکن است به دلیل بحران های عاطفی به وجود آیند به عنوان مثال وجود خانه ای متشنج و دعوای پدر و مادر در کودکان مشکلاتی ایجاد می کند که ممکن است با ترس بروز پیدا کند مثلا ترس از تاریکی. یا عدم توجه پدر به کودک و حضور کم آن در منزل ممکن است در کودک اثرات منفی ایجاد کند که خود را با ترس نشان دهد.گاهی ترس های کودکان از عواملی که آن ها را ناراحت کرده است به ما سرنخ هایی می دهند.هیچگاه فرزند خود را از خشم خداوند نترسانید و در او احساس گناه و سرزنش ایجاد نکنید و به طور کلی او را در فشار روحی قرار ندهید مسایل و بحران های عاطفی ممکن است ابتدا به صورت اضطراب و پس از آن ترس بروز کند.
- تعدادی از ترس ها به دلیل رفتار بزرگترها ایجاد شده است مثلا پدر و مادری که می گویند:( اگر کار بدی کنی می برمت دکتر تا آمپول بزنه)فرزند خود را دچار ترس از دکتر و آمپول می کنند.
- گاهی ترسها بسیار تصادفی به وجود می آیند .به عنوان مثال اگر کودکی مورد حمله سگ یا حیوانی قرار بگیرد ممکن است این ترس در وجود او رخنه کند.
- بعضی از ترسها را کودکان یادمی گیرند مثلا وقتی کودکی می بیند که پدر یا مادرش از چیزی وحشت دارند ممکن است آن را یاد بگیرد.
- ممکن است تنبیه پدر و مادر باعث ایجاد ترس شود مثلا وقتی به عنوان تنبیه او را در جای تاریکی حبس می کنید.
- دیدن فیلمهای نامناسب مخصوصا قبل از خواب نیز می تواند د رکودک ترس ایجاد کند
نکاتی که لازم است پدر و مادرها بدانند:
- قبل از اینکه به فرزند خود برچسب بزنید دقت کنید که آیا ترس او به دلیل شرایط سنی اوست یا خیر.اگر پس از گذراندن سن مورد نظر همچنان ترس او ادامه داشت و شدت آن نیز بیش از حد معمول بود حتما برای برطرف کردن آن اقدام کنید.
- پیدا کردن علت ترس فرزندتان می تواند شما را در جهت حل مشکل هدایت کند.در بسیاری موارد شما برای یافتن علت نیاز به کمک مشاور یا روان شناس مجرب خواهید داشت.کودکان زبان مخصوص خود را دارند و باید بتوان با زبان کودکی سخن گفت.و پس از یافتن علت نیز کمک یک متخصص برای برطرف کردن آن بسیار اهمیت دارد.
- هیچگاه فرزندتان را بخاطر ترسش سرزنش نکنید و او را با القاب ناشایست صدا نزنید.
- اگر فرزند شما از تاریکی می ترسد لازم نیست اتاق را کاملا روشن نگه دارید استفاده از چراغ خواب کافیست اما قبل از خواب کنار او باشید و به او آرامش دهید می توانید برای او داستان تعریف کنید و مواظب باشید قبل از خواب فیلم ترسناک و چیزی که منجر به ترس او شود نگاه نکند.
- اجازه بدهید درباره ترس ها و نگرانیهایش با شما صحبت کند و برایتان نقاشی بکشد و شما با لحنی ملایم و بدون سرزنش به او احساس امنیت بدهید.
- اگر کار شجاعانه ای هرچند کوچک از او سرزد حتما تشویقش کنید.
- هرگز به او نگویید تو بزرگ شده ای یا مرد شده ای خجالت بکش و افراد ترسو را جلوی او تحقیر نکنید.
- جلوی دیگران او تحقیر نکنید.
- اگر حدس می زنید ممکن است موقعیتی مانند صدای رعد و برق و … برای او ترسناک باشد قبل از وقوع برای اوتوضیح دهید و او را آماده کنید.
تاثیرات ترس:
حتما ترس در کودکان را جدی بگیرید و به دنبال درمان آن باشید.ترس در دراز مدت بر روح و جسم کودک اثرات مخربی خواهد گذاشت.او دیگر کودک شادی نخواهد بود و انرژی خود را به جای استفاده از دنیای کودکی صرف فکرها و تخیلات آسیب زای خود خواهد کرد.اعتماد به نفس خود را از دست می دهد و در کاری پیش قدم نمی شود.ممکن است کودکی که می ترسد دچار لکنت زبان یا شب ادراری شود.
